Toen Caroline en haar man, Marc, met pensioen gingen, verhuisden ze naar de kust. Marc en Caroline kochten een appartement en de twee brachten hun gouden jaren ontspannen door in de koningin der badsteden.
Ongeveer tien jaar geleden begon de gezondheid van Marc achteruit te gaan en Caroline werd zijn verzorgster. De laatste keer dat hij viel, keerde Marc na zijn verblijf in het ziekenhuis niet terug naar het appartement. In plaats daarvan verbleef hij ongeveer drie maanden in een revalidatiecentrum.
"Toen die tijd voorbij was, zeiden mijn kinderen: 'U en papa kunnen niet terug naar het appartement verhuizen. Het is niet haalbaar voor papa,'' herinnert Caroline zich. "Mja, dat wist ik wel. Ik wist het door wat ik doormaakte. Het was moeilijk in het begin, maar ik begreep het, en mijn man ook. Hij zei: 'Als ik weer val, moet er iets veranderen.' We waren het allebei met de kinderen eens over verhuizen."
De reactie van het echtpaar - aanpassing - is één strategie die volgens onderzoekers door ouder wordende ouders wordt gebruikt om die lastige relatie met hun volwassen kinderen te sturen.
Hier volgt een diepere inkijk in zes strategieën die ouder wordende ouders gebruiken in hun poging om te gaan met dat moeilijke evenwicht tussen onafhankelijkheid en hulp. Wat het ook al niet makkelijker maakt: elke maand of elk jaar verandert (en vaak niet op een goede manier) er wel iets. Steeds minder autonomie. Door die veranderingen moet er steeds gezocht worden naar een nieuw evenwicht.
1. Het minimaliseren van de hulp die ze krijgen
De wens om onafhankelijk te zijn kan er in sommige gevallen toe leiden dat senioren de hulp die ze van hun volwassen kinderen krijgen, minimaliseren. Toen we bijvoorbeeld aan een vrouw vroegen of haar zoon iets deed om het haar gemakkelijker te maken om zelf de handen uit de mouwen te steken, antwoordde ze: "Awel, hij probeert het ... vanmorgen stofzuigde hij voor me."
Toen de onderzoekers vroegen of hij iets doet om haar te helpen met haar artritis, antwoordde ze: "Nee. Hij doet niks voor mijn artritis. Ik neem alleen een pil als mijn rug pijn doet, als ik overwerkt ben. Er is ook niets wat hij kan doen om me daarmee te helpen."
In de studie veronderstelden de onderzoekers dat de zoon stofzuigde in een poging de artritis van zijn moeder te helpen, maar toch werd het niet op die manier geïnterpreteerd.
2. Informatie achterhouden
Een andere manier waarop ouders met deze dubbele gevoelens omgingen is door informatie achter te houden voor hun kinderen. Ze zouden zich anders toch maar nodeloos zorgen maken. Of ze zouden misschien iets proberen doen wat hun onafhankelijkheid beperkte.
Een andere moeder die aan het onderzoek deelnam, zei bijvoorbeeld dat haar zoon haar elke avond belt om te vragen wat ze gegeten heeft: "Soms lieg ik tegen hem. Dan zeg ik dat ik heerlijk gegeten heb, ook al waren het maar wat beschuiten en een tas thee”.
3. Anderen als vertrouwenspersonen zoeken
Kinderen kunnen nuttig zijn als het gaat om emotionele steun, zoals korte telefoontjes en het tonen van bezorgdheid, evenals concrete hulp, waaronder vervoer en huishoudelijke taken.
Zij zijn echter niet degenen waar ouders altijd naar toe gaan als ze iemand zoeken die hun situatie begrijpt. Daarvoor gaan ze naar hun vrienden. Naar hun leeftijdsgenoten.
"Ik had een vriend die ongeveer vijf tot zes jaar ouder is dan ik," zei een man toen we met hem babbelden. "We praten bijna elke dag met elkaar en we klaagden over verschillende dingen. (...) Ja, als mij soms iets dwars zit, ga ik zeker niet mijn dochter bellen."
4. Rationaliseren van drukte
Een vaak terugkerend thema in de gesprekken was hoe druk hun kinderen het hebben. Hoewel een bron van trots, was deze drukte voor veel ouders ook een bron van angst en klachten.
Marian verhuisde naar Oostende om dichter bij de familie van haar kleindochter te zijn, maar "met de kinderen heeft ze geen tijd voor mij," zegt ze. "Ze solliciteert voor een job bij een advocatenkantoor. Als ze die baan krijgt, zal ik ze nog minder vaak op zaterdag zien. Ik zie ze waarschijnlijk maar één keer per week."
Toch willen ouders - en grootouders - het gevoel hebben dat ze op hun drukke gezin kunnen rekenen. Dus gaan ze er mee om door het te rationaliseren.
Een vrouw deelde haar poging: "We hebben twee dochters, maar die wonen verder weg. Ik zou ze kunnen bellen, maar ik hoop dat ik dat nooit hoef te doen. Ze hebben hun eigen drukke levens. Maar ze zouden hier zijn als het nodig was, maar hopelijk redden we het. Hopelijk hebben we hun hulp een hele tijd niet nodig."
5. De pogingen van kinderen om controle te krijgen negeren of weerstaan
Een manier waarop sommige ouders omgaan met de overbezorgdheid van hun volwassen kinderen is door het gewoon te negeren. Op de vraag van onderzoekers wat een vader zou doen als zijn kinderen hem ooit zouden vertellen wat hij moest doen, antwoordde hij: "Ik zou het negeren. Ik zou zeggen: 'Dank u wel,' en ik doe wat ik wil doen."
Een andere respondent zei: "Ik moet gewoon met mijn ogen rollen en het vergeten."
6. Hun kinderen confronteren
Nog bevindingen uit het originele onderzoek zijn onder meer: "Over het algemeen lijken ouders openlijke conflicten te vermijden, misschien omdat het te bedreigend is ... misschien omdat ze meer terughoudend zijn om het risico te lopen de relatie te verstoren, omdat ze in deze fase van hun leven minder middelen hebben."
Ouders waren vooral gerustgesteld als ze wisten dat ze in de toekomst op hun kinderen konden rekenen als een bron van hulp - maar ze wilden die hulp niet eerder dan wanneer het absoluut noodzakelijk.
"Wacht maar tot ik ouder ben," zei een vrouw, "dan heb ik uw hulp nodig, maar nu wil ik het allemaal zelf doen."
Door deze strategieën van senioren op te lijsten, herkent u misschien zelf ook bepaalde uitspraken. Weet dan, dat het niet letterlijk is wat ze bedoelen. Vaak is de ondertoon minstens even belangrijk. Wilt u nog meer weten over het omgaan met ouder wordende ouders? Lees dan zeker ons gratis boek.
Vraag uw gratis exemplaar van ons boek
051 33 30 60
Amsterdamstraat 63
Oostende